Άγιος Σωφρόνιος επίσκοπος Αχταλείας της Ιβηρίας

Ο Άγιος Σωφρόνιος γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς και ενάρετους, το έτος 1738 μ.Χ., στο χωριό Λοτσίων περιφέρειας Δεραίνης της επαρχίας Χαλδείας του Πόντου. Ο πατέρας του ήταν Ιερέας και ονομαζόταν Γεώργιος Σερταρίδης, η δε μητέρα του Βαρβάρα. Είχε τέσσερις αδελφές και έναν αδελφό, τον Δημήτριο, που ήταν και αυτός Ιερέας. Το πρώτο όνομα του Σωφρονίου ήταν Συμεών. Από νεαρή ηλικία, έτρεφε μεγάλη αγάπη στα θεία και ιδιαίτερα στη μοναχική ζωή. Νέος ακόμα, πήγε στη Μονή Αγίου Γεωργίου Χουτουρά σαν δόκιμος. Μετά τρεις μήνες πήγε στη Μονή Σουμελά και μετά τρία χρόνια στη Μονή Βαζελώνος. Και στις τρεις Μονές, διδάχτηκε τα Ιερά γράμματα και σε μεγάλο βαθμό τη μοναχική ζωή. Τότε έκάρη μοναχός με το όνομα Σωφρόνιος και κατόπιν χειροτονήθηκε Ιερέας. Μετά επτά χρόνια, ο ηγούμενος της Μονής Ιγνάτιος, το έτος 1776 μ.Χ., τον έστειλε στο μεταλλείο της Αχταλείας στην Ιβηρία, όπου 500 περίπου μεταλλουργοί είχαν εγκατασταθεί εκεί και αποτέλεσαν ένα χωριό με την ονομασία Δάλ-βέρ, που σημαίνει πολύτιμοι λίθοι. Εκεί με την αγία του ζωή ο Σωφρόνιος, προσείλκυσε τον σεβασμό των κατοίκων, οι όποιοι με πρωτοβουλία δική τους, τον έκαναν επίσκοπο στις 29 Οκτωβρίου 1777 ,.Χ., έχοντας έδρα της επισκοπής του την εκεί Ιερά Μονή της Παναγίας. Την επισκοπή του κυβέρνησε μέχρι το 1794 μ.Χ., όταν βαρβαρική φυλή επιτέθηκε στο μεταλλείο και το λεηλάτησε, αφού πρώτα κατέστρεψε τα πάντα. Ο Σωφρόνιος πιάστηκε αιχμάλωτος και πουλήθηκε σε μια γυναίκα λατινικού δόγματος, που τον ελευθέρωσε και τον έστειλε με ιστιοφόρο στην Τραπεζούντα. Από εκεί ο Σωφρόνιος επέστρεψε στη Μονή Βαζελώνος, όπου έζησε σαν ένσαρκος άγγελος. Αλλά λόγω του φθόνου του ηγουμένου Ιερεμία, αναχώρησε στην ιδιαίτερη πατρίδα του όπου και άφησε την τελευταία του πνοή. Η ανακομιδή των Ιερών λειψάνων του, γεμάτα ευωδιά, έγινε το 1824 ,.Χ. στην Ιερά Μονή Βαζελώνος.