Ιακώβου Οσίου του από Νισίβεως

Ὁ Ὅσιος Ἰάκωβος (4ος αἰώνας μ.Χ.) ὑπῆρξε γέννημα καὶ θρέμμα τῆς πόλεως Νισίβεως τῆς Μεσοποταμίας. Ἀγάπησε ὅμως τὴν ζωὴ τῆς ἐρημίας καὶ τῆς ἡσυχίας. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἔφυγε ἀπὸ τὴν πόλη καὶ πῆγε στὶς ὑψηλότατες κορυφὲς τῶν ὄρεων τῆς περιοχῆς, ὅπου καὶ διέμενε. Ἐκεῖ ἀντιμετώπιζε μὲ γενναιότητα καὶ καρτερία τὶς δυσμενεῖς καιρικὲς συνθῆκες ποὺ τὸν καταταλαιπωροῦσαν, τὸν ὑπερβολικὸ δηλαδὴ καύσωνα τοῦ καλοκαιριοῦ καὶ τὸν παγετὸ τοῦ χειμώνα.

Ὅπως ἀναφέρεται στὸ Συναξάρι του, ὁ Ὅσιος γιὰ τροφή του χρησιμοποιοῦσε ἀγριόχορτα καὶ λίγο νερό. Γιὰ ἐνδυμασία του εἶχε ἕνα ἁπλὸ καὶ μοναδικὸ χιτώνα. Καὶ μὲ αὐτή, λοιπόν, τὴν λιτὴ ἀσκητικὴ ζωὴ ἐξασθένιζε βέβαια τὸ σῶμα του, προσέφερε ὅμως συνεχῶς πνευματικὴ τροφὴ στὴν ψυχή του.

Τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἀσκητικῆς του ζωῆς ὑπῆρξαν πλούσια. Πρῶτα ὁ Ὅσιος ἀπέκτησε τὴν παρρησία πρὸς τὸν Θεό. Ἔπειτα, μὲ τὴν δύναμη καὶ τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔλαβε τὴν ἱκανότητα νὰ προβλέπει τὰ μέλλοντα καὶ νὰ ἐπιτελεῖ θαύματα, ὅπως τὸ ἀκόλουθο :

Κάποτε, ἐνῶ διερχόταν ἀπὸ ἕναν τόπο, εἶδε σὲ κάποια πηγὴ μερικὲς νέες γυναῖκες νὰ κάνουν τὴν ἐργασία τους μὲ ἀναιδὴ καὶ ἄσεμνη ἐμφάνιση. Ὁ Ὅσιος δὲν ἀνέχθηκε αὐτὴν τὴν κατάσταση. Ἔτσι, μὲ τρόπο θαυματουργικό, ἀπὸ τὴν μιὰ μεριὰ ἀποξήρανε τὴν πηγή, ἐνῶ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔκαμε νὰ γίνουν ὁλόλευκα ἀπὸ μαῦρα τὰ μαλλιὰ τῶν ἀναίσχυντων γυναικών. Καὶ βέβαια, ὕστερα ἀπὸ παράκληση τῶν Χριστιανῶν, προσευχήθηκε καὶ ἡ πηγὴ ἔβγαλε πάλι νερό. Τὶς γυναῖκες ὅμως, τὶς ἄφησε νὰ μείνουν μὲ λευκὰ τὰ μαλλιὰ γιὰ σωφρονισμὸ καὶ διόρθωση πνευματική.

Ὁ Ὅσιος Ἰάκωβος γιὰ τὶς πολλὲς ἀρετές του ἔγινε Ἐπίσκοπος τῆς πατρίδος του, τῆς Νισίβεως. Ὡς Ἐπίσκοπος ἔλαβε μέρος στὴν Α’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ποὺ ἔγινε τὸ 325 μ.Χ. στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας. Ἡ Σύνοδος αὐτὴ καθαίρεσε τὸν Ἄρειο, ὁ ὁποῖος δίδασκε πὼς ὁ Χριστὸς δὲν εἶναι Θεός, ἀλλὰ κτίσμα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἄρειος ὅμως, παρὰ τὴν καθαίρεσή του, ἑτοιμαζόταν νὰ εἰσέλθει σὲ ἕνα ναό, γιὰ νὰ λειτουργήσει. Τότε συνέβη τὸ ἑξῆς θαυμαστὸ γεγονὸς :

Ὕστερα ἀπὸ προσευχὴ τοῦ Ὁσίου Ἰακώβου, ὁ βλάσφημος Ἄρειος δὲν πρόφθασε νὰ πάει στὸ ναό, ἀφοῦ πέθανε ἀπὸ διάλυση τῶν σπλάχνων του.
Ὅμως ὁ Ὅσιος μαζὶ μὲ τὴν ἀκοίμητη εὐσέβειά του διαφλεγόταν καὶ ἀπὸ θερμότατη φιλοπατρία. Ὅταν οἱ Πέρσες πολιόρκησαν τὴν Νίσιβη, ὁ Ὅσιος συνετέλεσε τὰ μέγιστα διὰ τῆς δυνάμεως τῆς πίστεώς του καὶ τῆς ἠθικῆς ἐπιροῆς του στὴν ἀπόκρουση τῶν ἐχθρῶν καὶ τὴ διάλυση τῆς πολιορκίας. Διαπρέποντας σὲ τοῦτα τὰ μέγιστα μεγαλουργήματα ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος, ἀφοῦ ἔφθασε σὲ βαθύτατο γῆρας, κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη.