ტროპარი
აცხოვნე უფალო ერი შენი და აკურთხე სამკვიდრებელი შენი, ძლევაჲ ჯუარითა ბარბაროზთა ზედა ღმრთივდაცულსა ერსა ჩუენსა მოანიჭე და საფარველსა ქუეშე მისსა დაიცევ, რაჲთა ვიტყოდეთ: უფალო, დიდებაჲ შენდა.
კონდაკი
რომელი ამაღლდი ნებსით ჯუარსა ზედა, მოსახელესა შენსა ახალსა მოქალაქობასა, წყალობანი შენნი მოგვანიჭე, ქრისტე ღმერთო, ახარე ძალითა შენითა ღმრთივდაცულსა ერსა ჩუენსა და ძლევაჲ მომადლე მას მბრძოლთა მიმართ, რომელსა თანაშემწედ აქუს შენი საჭურველი მშვიდობისა, უძლეველი საძლეველი, ჯუარი შენი ყოვლადძლიერი.
შემთხვევა, რომელსაც ჩვენ ვახსენებთ და ვდღესასწაულობთ დღეს, იყო ესრეთი: ძელი იგი ცხოველსმყოფელი, რომელსა ზედა დამოკიდებულ-იქმნა მაცხოვარი ჩვენი მთასა გოლგოთასა, დიდხანს იყო დაფარული მიწასა შინა. გარნა ოდეს სჯული ქრისტესი განვრცელდა და განმტკიცდა, ოდეს ჯვარმან ქრისტესმან სძლია კერპთ-მსახურნი ესოდენ, რომელ თვით რომის მეფემან, დიდმან კონსტანტინემ და დედამან მისმან ელენემ, მეოთხესა საუკუნესა შინა, აღიარეს ქრისტე, მაშინ წმიდამან, ღვთისმოყვარემან და მოციქულთა სწორმან ელენემ დიდითა წადილითა ისურვა ნახვა და თაყვანისცემა ცხოველსმყოფელისა ძელისა, რომელსა ზედა ჯვარს-ეცვა ქრისტე ღმერთი. მრავლითა მეცადინეობითა, ძიებითა და გამოკვლევითა შეიტყო ადგილი, სადაც მიწაში დამალულ იყო ჯვარი. აღმოჰთხარეს მიწა და იპოვეს სამნი ჯვარნი, თანასწორნი და მგზავსნი; გარნა, რომელი ამ სამთაგანი იყო ჯვარი ქრისტესი, ეს გამოაჩინა თვით ჯვარმან, ვინაითგან განჰკურნა სნეული და აღადგინა მკვდარი ერთითა მხოლოდ შეხებითა; მაშინ ხმა ამისი განეფინა ყოველსა ქვეყანასა ზედა; შეიკრიბა ურიცხვი ერი ყოველთა ადგილთაგან. მაშინდელმა პატრიარხმან იერუსალიმისამან აღიღო ჯვარი მხარსა ზედა თვისსა; მას წინა-უძღოდენ დიდი კონსტანტინე და ელენე, და აურაცხელი სიმრავლე ერისა; აღვიდა რა მაღალსა ადგილსა ზედა, პატრიარხმან აღამაღლა ძელი იგი, ხოლო ყოველნი ერნი, მუნ მყოფნი, დაეცნენ მუხლთა ზედა თვისთა და თაყვანი-სცეს მას შიშითა და სიხარულითა. აჰა შემთხვევა, რომელსა ვდღესასწაულობთ ჩვენ.
წმ. ეპისკოპოსი გაბრიელ ქიქოძე
მაშინ (საშინელ სამსჯავროზე), ქრისტესმოყვარენო, თითოეულს შეუმოწმდება ქრისტიანობის ბეჭედი, რომელიც მიიღო ყოველმა მათგანმა მსოფლიო (კათოლიკე) ეკლესიაში ნათლისღებისას, და მოეთხოვება თითოეულს უბიწო სარწმუნოება, შეუმუსრავი ბეჭედი, შეუბილწავი კვართი და კეთილი აღსარება, რომელიც აღთქვა მან მრავალი მოწმის თანდასწრებით, როდესაც წარმოთქვა: “განვეშორები ეშმაკისაგან და ყოველთა საქმეთა მისთაგან”…
უკანასკნელ, როგორც თქვა უფალმა (მათ. 25,32-33), “განარჩინეს იგინი ურთიერთას, ვითარცა-იგი მწყემსმან რაჲ განარჩინის ცხოვარნი თიკანთაგან, და დაადგინნეს ცხოვარნი მარჯუენით მისა”. – ის ცხოვარნი, რომლებსაც აქვთ კეთილი ნაყოფი, რომლებმაც იციან მწყემსი, რომლებიც არიან აღბეჭდილნი, რომლებმაც დაიცვეს ბეჭედი დაუზიანებლად, რომლებიც გაყვნენ დიდ მწყემსს, რომელმაც თქვა: “მომდევდით მე”, ცხოვარნი, რომლებმაც არ შებილწეს წმინდა სარწმუნოება მწვალებლური გმობებით; ამ ცხვრებს დაადგენს მარჯვენით მისა.
წმ. ეფრემ ასური
„ადამიანი ვერასოდეს იქნება ჭეშმარიტად კეთილი, როგორც არ უნდა მოისურვოს ეს, თუკი მასში ღმერთი არ დაემკვიდრება, რამეთუ „არავინ არს სახიერი, გარნა მხოლოჲ ღმერთი“ (მათე 19,17).
წმიდა ანტონი დიდი
იწვა ლაზარე კარებთან, ჭრილობებით დაფარული, შიმშილით გატანჯული. ძაღლები მოდიოდნენ და ულოშნიდნენ ჭრილობებს. ძაღლები ადამიანებზე უფრო კაცთმოყვარენი იყვნენ, ლოკავდნენ ლაზარეს ჭრილობებს, წმენდნენ და ჩირქს აცლიდნენ. ის კი იწვა დავრდომილი, როგორც ოქრო ბრძმედში, ბრწყინვალება ემატებოდა. ის არ ამბობდა, როგორც მრავალი გლახაკი ამბობს: ეს არის განგებულება? ნუთუ ღმერთი ხედავს კაცთა საქმეებს? მე, მართალი, გლახაკი ვარ, ის კი უსამართლოა და მდიდარია. არაფერი ამის მსგავსი ლაზარეს არ უფიქრია, არამედ ღმრთის მიუწვდომელ კაცთმოყვარეობას მინდობოდა, სულს განსწმენდდა, ტანჯვას იტანდა, მოთმინებას ავლენდა. სხეულით იწვა, მაგრამ გონებით მიისწრაფოდა, გულისსიტყვით აღფრთოვანდებოდა, ჯილდოს მისაღებად ემზადებოდა, ბოროტებას განშორებული და სიკეთის ხატად ქმნილი. ის არ ამბობდა: მუქთახორები გარდამატებულად ტკბებიან, ხოლო მე ნამცეცების ღირსიც ვერ ვხდები. მაშ, რას შვრებოდა? ღმერთს ჰმადლობდა და ადიდებდა.
წმ. იოანე ოქროპირი
შევიყვაროთ ერთმანეთი და შეგვიყვარებს ღმერთი; მოვუთმინოთ ერთმანეთს და ის მოითმენს ჩვენს ცოდვებს; ნუ მივაგებთ ბოროტებისთვის ბოროტებით და ის არ მოგვაგებს ჩვენი ცოდვების შესაბამისად. ცოდვათა ჩვენთა მოტევება ძმებისთვის შენდობით ვპოვოთ, რამეთუ წყალობა ღვთისა ჩვენდამი, მოყვასისადმი შემწყნარებლობაშია დაფარული; ამიტომაც თქვა უფალმა: “მიუტევეთ და მოგეტევნენ” (ლუკა 6,37); და: “უკუეთუ მიუტევნეთ თქუენ კაცთა შეცოდებანი მათნი, მოგიტევნეს თქუენცა მამამან თქუენმან ზეცათამან” (მათე 6,14); და კვლავ: “ნეტარ იყვნენ მოწყალენი, რამეთუ იგინი შეიწყალნენ” (მათე 5,7); და: “რომლითა საწყაულითა მიუწყოთ, მოგეწყოს თქუენ” (მათე 7,2). აჰა, მოგვიწყო უფალმა წესი ცხონებისა და მოგვცა ხელმწიფება შვილ ღმრთისა ყოფად (იოან 1,12). ამის შემდეგ ჩვენი ცხონება უკვე ჩვენს ნებაზეა დამოკიდებული.
წმ. მაქსიმე აღმსარებელ
